
جايزه ادبی هوشنگ گلشیری
جایزه ادبی مهرگان یا جایزه مهرگان ادب جایزه ای است ادبی که هر سال مهرماه برگزار میشود. مهرگان تنها جايزهی غیردولتی است که در زمینهی محیط زیست و علم نیز اهدا میشود.
تاریخچه
اولین دورهٔ جایزه مهرگان در مهرماه سال ۱۳۷۸ با انتخاب بهترین رمان فارسی برگزار شد. در آن سال هفت نفر از منتقدان و صاحبنظران ادبیات معاصر ایران به عنوان نخستین هیئت داوران جایزه مهرگان ادب، تندیس مهرگان و جایزه نقدی یک میلیون تومانی آن را برای بهترین رمان فارسی به رمان «نیمه غایب» نوشته حسین سناپور اهدا کردند. در اولین دوره جایزه مهرگان ادب داستان بلند «تعلیق» نوشته محمد رحیم اخوت نیز لوح تقدیر مهرگان ادب را دریافت کرد.
جایزه مهرگان تا کنون در هفت بخش برگزار شدهاست: چهاربخش در زمینه ادبیات داستانی معاصر با عنوان «مهرگان ادب» و سه بخش در حوزه علم با عنوان «مهرگان محیط زیست». در طول دو دهه برگزاری جایزه، بیش از پنجاه نفر از منتقدان و چهرههای برجسته ادبی و علمی ایران هیئت داوران جایزه مهرگان را تشکیل دادهاند و در این مدت حدود یکصد نفر از نویسندگان، پژوهشگران و فعالان محیط زیست به عنوان برگزیدگان جایزه معرفی شدهاند. جایزه مهرگان را از سال ۱۳۷۸ تا سال ۱۳۸۵ شرکت «پکا»، برگزار میکرد که یک شرکت تعاونی پخش و توزیع متشکل از ناشران برجسته کشور بود. اما از سال ۱۳۸۵ که پکا تعطیل شد، این جایزه به صورت مستقل و با دبیری علیرضا زرگر (مدیرعامل سابق پکا) و با حمایت مالی شکوه فرگاه، اکرم طاهرپور و سودابه سلگی برگزار میشود.
هزینههای جایزه از سوی بنیانگذار و مدیر مسؤول جایزه مهرگان تأمین میشود.
حامیان
هزینههای جایزه از سوی بنیانگذار و مدیر مسؤول جایزه مهرگان تأمین میشود. در سالهای برگزاری جایزه، فرهیختگانی ادبپرور و دوستدار علم و محیط زیست با کمکهای مالی به برگزاری جایزه مهرگان یاری رساندهاند:
– خانم شکوه فرگاه بانی مهرگان ادب و اهداکننده مبلغ نقدی جایزه مهرگان ادب، بخش رمان در سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۵
– خانم اکرم طاهرپور اهداکننده مبلغ نقدی جایزه مهرگان علم (محیط زیست) در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵
– خانم سودابه سلگی اهداکننده مبلغ نقدی جایزه مهرگان ادب (در دو بخش) از سال ۱۳۸۵ تا کنون
– آقای امیر زرگر حامی مالی بخشی از هزینههای برگزاری جایزه مهرگان در سالهای ۹۶–۱۳۹۵
جمعی از علاقهمندان به کتاب و محیط زیست و چند نفر از داوران مهرگان به صورت افتخاری در پیشبرد امور اجرایی بخشهای مختلف جایزه مهرگان سهیم بودهاند.
مبانی اجرایی و شاخصههای داوری
بنیانگذار و مدیر مسئول جایزه مهرگان، مهمترین وظیفه برگزارکنندگان جوایز مستقل را احترام به استقلال رأی داوران، ایجاد شرایط مناسب برای منصفانه قضاوت کردن و تداوم کار در چارچوب اصول حرفهای میداند. از نظر علیرضا زرگر مهمترین ویژگیهای داوری در جایزه مهرگان دارا بودن دانش و تجربه، شجاعت در بیان نقد و نظر، استقلال رأی و پرهیز از تعصب است.